Nhắc lại cuộc đời Marx và Lenin

22 tháng 1 2016

Chụp lại hình ảnh, Marx qua đời sau nhiều năm sống trong nghèo túng tại London

topcat2 để chỉ lối cho chính trị và kinh tế nước này trong nhiều năm tới, BBC xin giới thiệu lại hai nhân vật lịch sử này, theo tài liệu trên trang BBC History (www.bbc.co.uk/history).

Karl Marx (1818 - 1883)

Là một triết gia và nhà tư tưởng cách mạng đầy ảnh hưởng, Marx đã không sống đến lúc thấy các ý tưởng của ông được thực hiện, nhưng các bài viết của ông đã tạo ra nền tảng lý thuyết cho chủ nghĩa cộng sản quốc tế thời hiện đại.

Karl Heinrich Marx sinh ngày 5/5 năm 1818 ở Trier, phía Tây nước Đức, và là con trai của một luật sư Do Thái thành công.

Marx học luật ở Bonn và Berlin nhưng cũng đồng thời tiếp cận tư tưởng của Hegel và Feuerbach.

Năm 1841, ông nhận bằng tiến sỹ triết học tại Đại học Jena.

Năm 1843, sau giai đoạn ngắn làm biên tập của một tờ báo có xu hướng tự do tại Cologne, Marx và vợ là Jenny chuyển sang sống tại Paris, một trung tâm của các trào lưu cấp tiến và cực đoan. Chính tại đây, ông trở thành nhà cách mạng cộng sản và gặp người bạn, người đồng chí lâu dài, Friedrich Engels.

Bị trục xuất khỏi Pháp, Marx sang Brussels sống hai năm và càng thân hơn với Engels.

Chụp lại hình ảnh, Phim về Karl Marx và gia đình

Hai người cùng soạn ra “Tuyên ngôn Cộng sản”, được công bố năm 1848 và nêu ra ý chính rằng lịch sử loài người vận hành dựa trên các cuộc đấu tranh giai cấp, nhưng cuộc chiến này sẽ biến đi sau khi giai cấp vô sản chiến thắng.

Năm 1849, Marx sang London và sống tại đây cho tới khi qua đời.

Trong nhiều năm ông và gia đình sống trong nghèo khó nhưng được người bạn giàu có Engels trợ giúp. Dần dần, Marx thoát ra khỏi cảnh cô lập về tinh thần và chính trị để xuất bản tác phẩm quan trọng nhất cuộc đời, cuốn 'Das Kapital' (Tư bản).

Tập đầu tiên của cuốn ‘Kinh Thánh cho giới cần lao’ được xuất bản trong khi Marx còn sống nhưng các phần sau chỉ ra mắt công chúng sau khi Marx chết và được Engels biên tập nhiều.

Vào những năm cuối đời, Karl Marx không còn sáng tạo và rất ốm yếu. Ông chủ yếu sống trong nhà điều dưỡng và bị trầm cảm nặng vì cái chết của vợ năm 1881 và của một con gái.

Ông chết ngày 14/03 năm 1883 và được chôn tại Nghĩa địa Highgate, London.

Vladimir Lenin (1870-1924)

Chụp lại hình ảnh, Hình các lãnh tụ cộng sản tại cuộc diễu binh ở Quảng trường Đỏ, Moscow thời Liên Xô

Lenin là một trong số các nhân vật chính trị và nhà tư tưởng cách mạng hàng đầu của Thế kỷ 20, người đã tạo ra cuộc chiếm quyền của phái Bolshevik tại Nga năm 1917 và trở thành nguyên thủ đầu tiên của Liên Xô.

Vladimir Ilich Ulyanov ra đời ở Simbirsk bên dòng sông Volga ngày 22/04 năm 1870 trong một gia đình có học.

Ông học giỏi hồi nhỏ và vào trường luật để tiếp tục học lên. Nhưng tại đại học, ông tiếp thu tư tưởng cấp tiến, bị tác động và ảnh hưởng mạnh bởi vụ người anh trai (Alexander) bị xử tử do tham gia một nhóm cách mạng Nga (nhóm Ý Dân).

Bị đuổi học vì tư duy cực đoan, ông tốt nghiệp khoa luật với tư cách sinh viên ngoại khóa năm 1891.

Đến St Petersburg và trở thành nhà cách mạng chuyên nghiệp, ông bị bắt và đầy đi Siberia, nơi ông cưới Nadezhda Krupskaya.

Sau khi hết hạn đi đầy và lấy bí danh là Lenin (từ 1901), ông chủ yếu sống tại Tây Âu trong hơn một thập niên sau đó và trở thành một trong số nhân vật hàng đầu của phong trào cách mạng quốc tế, thủ lĩnh phái 'Bolshevik' trong Đảng Công nhân Xã hội Dân chủ Nga.

Năm 1917, nước Nga kiệt quệ vì Thế Chiến 1 là môi trường chín muồi cho thay đổi. Người Đức hỗ trợ Lenin với hy vọng ông sẽ làm suy yếu nỗ lực chiến tranh của Nga và giúp ông về nước.

Sau khi trở về Lenin đã hoạt động chống lại chính phủ lâm thời vừa mới lật đổ chế độ Nga hoàng.

Sau đó, ông dẫn dắt cuộc đảo chính mà sau được gọi là Cách mạng Tháng 10.

Chụp lại hình ảnh, Người đóng vai Lenin ngày nay tại Nga

Ngay sau đó, Nga rơi vào nội chiến 3 năm liền và phái Bolshevik đã chiến thắng, kiểm soát toàn bộ đất nước.

Trong thời gian có cuộc cách mạng, chiến tranh và nạn đói, Lenin đã tỏ ra sự khinh thường tới lạnh người trước đau khổ của vô số đồng bào ông và đàn áp đối lập không nương tay.

Dù là người tàn nhẫn, Lenin cũng có đầu óc thực tiễn. Khi mô hình xã hội chủ nghĩa khiến kinh tế Nga ngưng trệ, ông đã áp dụng chính sách Kinh tế Mới và cho phép một phần hoạt động kinh doanh tư nhân.

Chính sách này được tiếp tục vài năm sau khi ông qua đời.

Năm 1918, Lenin thoát chết trong đường tơ kẽ tóc khi bị ám sát nhưng cũng bị thương nặng.

Sức khỏe ông suy yếu dần và năm 1922 ông bị một cú đột quỵ và không bao giờ phục hồi toàn bộ.

Trong những năm sắp qua đời, Lenin tỏ ra lo ngại về bộ máy ngày càng quan liêu hóa của chế độ và quyền lực ngày càng tăng của người sau đó sẽ kế nhiệm ông là Joseph Stalin.

Lenin chết ngày 24 tháng 1 năm 1924 và thi hài được ướp để cho vào lăng tại Hồng trường, Moscow.